
Headingley Test 2002: भारतीय संघाचा इंग्लंड दौरा (India Tour Of England 2025) सुरू होतोय. या दौऱ्याच्या आधी भारतीय संघाच्या इंग्लंडमधील काही आठवणींना आपण उजाळा देतोय. त्यातीलच एक आठवण 2002 च्या इंग्लंड दौऱ्यातील हेडिंग्ले टेस्टची (India Tour Of England 2002). टीम इंडियाने जिंकलेली ही टेस्ट खरंच खास होती आणि त्याच्या मागील कारण त्याहून खास. नक्की असं काय घडलेल हेडिंग्लेमध्ये? चला जाणून घेऊया. (Headingley Test 2002)
Why Headingley Test 2002 Special In Indian Cricket
टीम इंडियाचा 2002 इंग्लंड दौरा म्हटलं की, सर्वांच्या डोळ्यासमोर येते नेटवेस्ट ट्रॉफी फायनल. भारतीय क्रिकेट इतिहासातील एक मानाचे पान म्हणून त्या सिरीजकडे पाहिलं जातं. कैफ-युवराजची पार्टनरशिप आणि गांगुलीने लॉर्ड्सच्या बाल्कनीत ठरवलेला शर्ट या कित्येकांच्या ‘फेवरेट क्रिकेट मोमेंट’ आहेत. असो. आज आपली जी कहाणी आहे ती आहे कसोटी मालिकेतील तिसऱ्या हेडिंग्ले टेस्टची.
सिरीजची सुरुवात झाली होती क्रिकेटची पंढरी लॉर्ड्सवर. टीम इंडियाला पहिल्याच टेस्टमध्ये पराभूत व्हावे लागलेले. मात्र, अजित आगरकरचे फेमस शतक ही भारतीयांसाठी आनंदाची बाब होती. त्यानंतर नॉटिंगहॅम येथील दुसऱ्या टेस्टमध्ये राहुल द्रविड आणि सेहवागने शेकडा गाठला. निकाल टीम इंडियाच्या बाजूने लागला नाही पण टेस्ट ड्रॉ झाली. टीम इंडिया विजय मिळवण्यासाठी आतुर होती. सिरीजमधील तिसरा सामना होणार होता हेडिंग्लेवर.
तिसऱ्या टेस्टआधी इंग्लिश दिग्गज जेफ्री बॉयकॉट यांनी टीम इंडियाला डिनरसाठी आमंत्रित केले होते. टीम इंडिया कोच जॉन राईट यांच्यासोबत पाहुणचार घेण्यासाठी गेली. बॉयकॉट यांनी काही क्लुप्त्या टीम इंडियाला दिल्या असे सांगितले जाते. बॉयकॉट यांच्यासारख्या ‘फादर फिगर’ माणसाचे कानामागे सहसा कोणी टाकत नव्हते. टीम इंडियाला त्यांच्या अनुभवाचा फायदा तिसऱ्या टेस्टमध्ये होईल अशी चर्चा सुरू झाली. ज्यावेळी सामन्याचा दिवस आला त्यावेळी टीम मीटिंग झाली. संघाचा प्रमुख फलंदाज असलेल्या राहुल द्रविडने कॅप्टन गांगुली, कोच जॉन राईट आणि सीनियर सचिन यांच्यापुढे एक प्रस्ताव मांडला. द्रविडचा प्रस्ताव असा होता की, ‘आपली ताकद फिरकी आहे. इंग्लंडच्या परिस्थितीत त्यांचा आपण वापर करून घेत नाही. जर सामना पाचव्या दिवशी गेला तर आपले स्पिनर्स, खराब झालेल्या खेळपट्टीवर इंग्लंडला 200 धावा करू देणार नाहीत. जर आपण टॉस जिंकलो तर पहिली बॅटिंग करू.’ थिंक टॅंकला द्रविडचा प्रस्ताव आवडला आणि त्यांनी त्यासाठी होकार भरला. टीम कॉम्बिनेशन चेंज झालं आणि आशिष नेहराच्या जागी हरभजन सिंग तर, वसिम जाफरच्या जागी ऑलराऊंडर संजय बांगरला इन केलं गेलं.
टॉस झाला आणि गांगुलीने योग्य कॉल केला. टॉस जिंकताच गांगुलीने घेतलेल्या पहिल्या बॅटिंगच्या निर्णयाने सगळेच चकित झाले. ओव्हरकास्ट कंडिशनमध्ये इंग्लंडच्या बॉलर्ससमोर टीम इंडियाने मूर्खपणाचा निर्णय घेतला, अशी सर्वसाधारण प्रतिक्रिया होती. मात्र, टीम इंडियाच प्लॅनिंग पक्क होतं. पहिल्या दोन टेस्टमध्ये सर्वाधिक यशस्वी भारतीय फलंदाज असलेला सेहवाग लवकरच माघारी गेला. त्यानंतर ग्राउंडवर उतरला या कसोटीचा मास्टरमाइंड राहुल द्रविड. एवढा प्रपंच उभा केला आहे, त्याची जबाबदारी त्याला घ्यायला लागणार होती. आणि आज वरच्या करिअरमध्ये त्याने जबाबदारीला कधीही नाही म्हटल नव्हतं.
Headingley test, 2002 https://t.co/gnHtUpRtlP pic.twitter.com/thdmFZH502
— Jim (@prabhat_t99) May 4, 2024
संजय बांगरला जोडीला घेत त्याने पूर्ण पहिला सेशन खेळून काढला. लंचसाठी द्रविड आतमध्ये आला तेव्हा, कोच असले तरी मित्राप्रमाणे राहणारे जॉन राईट द्रविडला म्हणाले, “राहुल, इथे शतक केलस तर तुझ्या करिअरमधलं सर्वात बेस्ट शतक असेल बर का” कधीही भावना न दाखवणाऱ्या द्रविडने हे शब्द कानात साठवले आणि पुन्हा मैदानात उतरला. द्रविड-बांगर यांची भागीदारी होती 68 षटकात 170 धावांची. दोघांच्या नावे फिफ्टी. बाद होण्यापूर्वी बांगरने वेल मेड 68 रन्स केलेल्या.
पहिल्या दिवशीच्या शेवटच्या 15 ओव्हर्स द्रविड-सचिनने खेळून काढल्या. गुरू राईट यांचा शब्द द्रविडने पडू दिला नाही आणि शतक ठोकले. पहिल्या दिवशी टीम इंडियाचा स्कोर होता 2 विकेट 236. गांगुलीच्या फलंदाजीच्या निर्णयानंतर, दिवसाच्या सुरुवातीला असा विचारही कोणी केला नसेल. दुसऱ्या दिवशीचा खेळ सुरू झाला आणि सचिन-द्रविड पुन्हा वरचढ ठरले. पहिला सेशन विकेटलेस गेला. लंचनंतर मात्र द्रविड 148 धावांची शानदार आणि ऐतिहासिक इनिंग खेळून माघारी परतला. ज्या प्लॅनची आखणी त्याने केली होती, त्यात पुढे होऊन त्याने आपले योगदान दिले.
द्रविड परतल्यावर पाचव्या क्रमांकावर आला कॅप्टन सौरव गांगुली. सचिन आणि गांगुली नॉटिंगहममध्ये नर्वस नाईन्टीजचे शिकार ठरलेले. त्यांनी ती इनिंग हेडिंग्लेवर नव्याने सुरू केली. एश्ले जाइल्सला चाबूक चौकार मारत सचिनने शतकांच्या बाबतीत सर डॉन ब्रॅडमन यांना मागे सोडले. त्याच्यापुढे आता एकच व्यक्ती होती जी त्यावेळी कॉमेंट्री बॉक्समधून त्याच्या शतकाचे कौतुक करत होती. नाव सुनील गावसकर.
Why Headingley Test 2002 Special In Indian Cricket
दुसऱ्या दिवशी शेवटच्या सेशन दरम्यान नभ दाटून आले. मैदानावर काहीसा अंधार पडू लागला. अंपायर्सने सचिन आणि गांगुलीला ऑफर दिली की, चेंडू दिसत नसेल तर तुम्ही जाऊ शकता. मात्र, सचिन आणि गांगुलीच्या डोक्यात वेगळाच विचार होता. दोघांनी अचानक वनडे मोड ऑन करत इंग्लंडच्या गोलंदाजांवर हल्ला सुरू केला. त्या चाळीस मिनिटात त्यांनी अक्षरशः इंग्लिश बॉलिंग फोडून काढली. गांगुलीनेही आपले शतक पूर्ण केले. 128 वर गांगुली आउट होताच दिवसाचा खेळ संपवण्यात आला. टीम इंडियाचा स्कोर होता 4 विकेट्स 584. तिसऱ्या दिवशी सर्वांना प्रतीक्षा होती 185 रन्सवर नॉट आउट खेळत असलेल्या सचिनच्या डबल सेंचुरीची. मात्र, सर्वांचा अपेक्षाभंग झाला. आणखी आठ रनांची भर घालून तो आऊट झाला. साऱ्या स्टेडियममध्ये टाळ्यांचा कडकडाट होत होता. एक ‘ग्रेट ग्रँड इनिंग’ खेळत सचिन पव्हेलियनमध्ये निघालेला. त्यानंतर टीम इंडियाचे शेपूट वळवळू शकले नाही आणि गांगुलीने 628 वर इनिंग डिक्लेअर केली.
भारतीय क्रिकेटच्या दैदीप्यमान इतिहासात ज्यांना ‘बॅटिंगची त्रिमूर्ती’ म्हणून ओळखलं गेलं. ज्यांनी एक साथ संपूर्ण एक तप म्हणजेच 12 वर्ष टीम इंडियाच्या बॅटिंगची, आणि तमाम भारतीयांच्या अपेक्षांची जबाबदारी आपल्या मजबूत खांद्यावर वाहिली त्या सचिन, द्रविड आणि गांगुलीने पहिल्यांदाच एका इनिंगमध्ये शतके ठोकलेली. ते देखील पहिल्या आणि शेवटच्या वेळी.
जॉईन करा क्रीडा कॅफेचा व्हॉट्सअप ग्रुप
त्रिमूर्तीने धावांच्या काँक्रीटच्या बनवलेल्या मजबूत पायावर बॉलर्सने विजयाचा देखणा बंगला बांधला. पहिल्या इनिंगमध्ये इंग्लंड 273 वर ऑल आऊट झाली. मग्रूर इंग्लंडवर आपल्याच देशात फॉलोऑन खेळण्याची वेळ आली. कॅप्टन नासिर हुसेनने दुसऱ्या इनिंगमध्ये शतक ठोकत एकट्याने प्रतिकार केला. इंग्लंडचे बाकी कोण पन्नाशीहीलाही गाठू शकले नाही. टीम इंडिया मॅच जिंकली. ती देखील इनिंग आणि ४६ रन्सने. सारं काही अकल्पनीय असं घडलं होतं.
पहिली बॅटिंग करण्याचा ‘गॅम्बल’ खेळायला लावणारा आणि स्वतःच त्या निर्णयाला न्याय देणाऱ्या द्रविडला मॅन ऑफ द मॅच दिली गेली. पुढची ओव्हल टेस्ट ड्रॉ राहिली आणि सिरीज बरोबरीत सुटली. पुढे 2008 पर्यंत सचिन, द्रविड आणि गांगुली एकत्र खेळले. मात्र, तिघांच्या शतकाचा डोळ्यात साठवण्यासारखा त्रिवेणी संगम पुन्हा कधी झाला नाही.
Why Headingley Test 2002 Special In Indian Cricket
हे देखील वाचा: Jelly Bean Controversy: काय होता 2007 इंग्लंड दौऱ्यावरचा जेली बीन विवाद? त्यानंतर झहीरने केलेला कहर